سفره گواه گیری (سفره عقد) ایرانیان باستان
در گذشته ایرانیان باستان به جشن عروسی سور و به سفرهی عقد، سفرهی گواه گیری میگفتند. عروس لباسی سبز رنگ پوشیده و تور یا پارچه ای سبز روی سر میانداخته، داماد نیز عرقچین سبز بر سر و روی شانه راست او چادرشب یا دستمال سبز انداخته میشده . (رنگ سبز در فرهنگ و باور ایران باستان، نماد بی مرگی و جاودانگی است). در پشت سر داماد برادر یا یكی از بستگان بسیار نزدیك او می ایستاده و در دست یك دستمال سبز، یك انار شیرین، یك تخم مرغ، یك قیچی و كمی نقل و شیرینی و آویشن همراه با نخ سبز و سوزن بالای سر داماد نگه می داشته، یا در داخل سفره ای به نام سفره گواه (سفره عقد) قرار می دادند.
سفره گواه معمولا سبز رنگ و شامل موارد زیر است:
-
سفره سبز رنگ، كله قند با تزیینات سبز رنگ، دستمال سبز ابریشمی، كلاه سبز داماد، توری سبزعروس، رنگ سبز به نشانِ امرداد (نشان جاودانگی و سرسبزی در زندگی)
-
نسک (كتاب آسمانی اوستا) و کمربند كُشتی: دو نشان باور و پیمانداری به دین مزدیسنا است. بدین معنا كه عروس و داماد و بعدها فرزندانشان تابع قوانین دین بوده و باید برابر دستورات آن رفتار كنند.
-
قند سبز و نقل و شربت: نشان سبزبختی و سرسبزی و شیرین كامی در زندگی عروس و داماد است كه بعد از گواه گیری(عقد) قند سبز به عنوان هدیه به موبدی كه گواه گرفته می دهند.
-
لاله یا چراغ روشن، آینه و گلابدان: یادآور فروغ و روشنایی برای دل و جانِ عروس و داماد است.
-
نخ سبز و سوزن: نماد دوخت و پیوند همیشگی عشق و مهربانی در زندگی. اگر در زندگی زناشویی رخنه ای پدید آید یا فاصله ای ایجاد شود باید با نخ و سوزن معنوی آن را بدوزند و نگذارند بزرگتر شود.
-
انار: پیشکشی از سوی خانواده عروس است به این نشان که خواسته(:دارایی) بیكران در زندگی همانند دانه های بیشمار انار باشد.
-
قیچی: نماد متحد و هم نیرو بودن در پیوند عروس و داماد. دو تیغه ی قیچی زمانی که با هم کار می کنند برش ایجاد می کنند و این به این معناست که عروس و داماد نقش دو تیغه قیچی را دارند که با هم اندیشی و همدلی و همكاری می توانند زندگی را به جلو پیش ببرند.
-
تخم مرغ: نشان باروری در زندگی آینده عروس و داماد است.
-
برگ آویشن مخلوط با برنج و سنجد: برنج نشان از بركت زندگی و سنجد نشان از محرك عشق و دلدادگی دارد. آویشن خوش بویی و سرزندگی است كه موبد هنگام خواندن اوستای تندرستی روی شانه عروس و داماد می ریزد.
-
سیب: موبد در پایان آیین گواه گیری با کارد از نیمه می برد و هر پاره را پیشکش عروس و داماد می کند، به نشان داشتن فرزندان در زندگی آینده (سیب چهاردانه در خود دارد) که در روزگاران گذشته نشان دهنده داشتن کمینه (:حداقل) چهار فرزند در خانواده بوده است.
-
برای پذیرایی از مهمانان نیز لُرک(:آجیل ویژه هفت مغز) شربت هل و گلاب آماده خواهد شد. شاخه های گل نیز زینت بخش سفره است.